نویسنده: دکتر امیر دبیری‌مهر

ترور فرمانده ایرانی تبار حزب الله لبنان و واکنش ها در ایران

 

امیر دبیری مهر

النهار چاپ بیروت

ترور فرماندهان و نیروهای اثر گذار مقاومت اسلامی و نزدیک به تهران همچنان ادامه دارد و این بار اسراییل  هیثم علی طباطبایی ۵۷ ساله معروف به سید ابوعلی نفر دوم حزب الله لبنان را ترور کرد .او یکشنبه عصر در ضاحیه بیروت مورد هدف حمله هوایی ارتش اسراییل قرار گرفت و با شمار دیگری از اعضا و فرماندهان نظامی حزب الله و تعدادی از افراد غیر نظامی به شهادت رسیدند.

این بزرگترین حمله اسرائیل به لبنان از زمان آتش بس در سال گذشته از ۲۴ نوامبر ۲۰۲۴ تاکنون است. در جنگ قبلی اسرائیل و حزب الله لبنان ۲ دبیرکل حزب الله لبنان و فرماندهان ارشد نظامی این مجموعه از جمله عالی ترین مقام نظامی حزب الله یعنی “فواد شُکر” نیز به شهادت رسیدند.

در پی ترور ایمن فرمانده ارشد نظامی حزب الله ٬ علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در واکنش به ترور هیثم علی طباطبایی اعلام کرد:

نتانیاهو آنقدرماجراجویی خود را ادامه می‌دهد تا همه دریابند راهی جز مقابله با این رژیم جعلی باقی نمانده است. این موضع گیری شدید الحن علی لاریجانی که سیاست مدار معتدلی در ایران محسوب می شود نشان می دهد ایران اقدام اسراییل را در ترور ابو علی بی پاسخ نخواهد گذاشت .

کیوان ساعدی فعال سیاسی و رسانه ای ٬ هدف قرار دادن طباطبایی را نشان دهنده وزن و قدرت یگان رضوان دانست که اسراییل بیش از از همه از توان عملیاتی اش هراس دارد و افزود : حزب الله معمولا این گونه حملات را بی پاسخ نمی گذارد و باید منتظر مرحله ای جدید از رویارویی حزب الله و اسراییل باشیم.

برخی دیگر از حامیان ایرانی حزب الله لبنان نیز در فضای مجازی با اشاره به اینکه نباید هدف قرار گرفتن فرماندهان حزب الله برای سیاست مداران تهران عادی شود زیرا در این صورت هدف قرارگرفتن مجدد تهران نیز عادی خواهد شد بطور ضمنی خواستار واکنش شدید ایران و حزب الله به حمله اخیر اسراییل به بیروت شده اند.

احمد زیدآبادی، روزنامه‌نگار و کارشناس مسایل اسراییل  نوشت: گویا حزب‌الله لبنان مصمم است سلاح خود را در شمال رودخانۀ لیطانی زمین نگذارد و در عین حال توان خود را بازسازی کند. در مقابل، دولت نتانیاهو نیز مصمم است به هر طریقی از جمله ترور رهبران این گروه، هم مانع بازسازی توان حزب‌الله شود و هم آن را وادار به زمین گذاشتن سلاح خو در سرتاسر خاک لبنان کند. با این حساب، رویارویی دو طرف ظاهراً وارد مرحلۀ نهایی خود شده است. در این میان موضع دولت لبنان، بسیار مهم است. دولت کنونی لبنان اما به خلاف اسلاف خود مصرانه خواهان خلع سلاح حزب‌الله است گرچه حملات اسرائیل را نیز محکوم می‌کند.

او در این مطلب اضافه کرد:

واقعیت این است که حزب‌الله وارد بحرانی‌ترین دورۀ حیات خود شده است. برای نخستین بار محیط منطقه‌ای و نظم سیاسی داخلی لبنان علیه سلاح آن صف‌آرایی کرده و این موضوع در میانۀ شدیدترین ضربات اسرائیل، معادلۀ کاملاً تازه‌ای را رقم زده است. مسئله این است که حزب‌الله برای حفظ سلاح خود در این مقطع، مجبور به رویارویی تمام‌عیار نظامی با اسرائیل است در حالی که هم بسیاری از زبده‌ترین رهبران سیاسی و فرماندهان نظامی خود را از دست داده و هم در دولت لبنان پشتش خالی شده است.

آیا حزب‌الله پس از ترور هیثم علی طباطبایی فرماندۀ ارشد خود، با اسرائیل وارد جنگ می‌شود؟ یا به ادامۀ همین جنگ یک‌طرفه و کم‌شدتی که نیروهایش را هدف گرفته است، رضایت می‌دهد؟ یا اینکه توافق آتش‌بس تازه‌ای برای زمین گذاشتن سلاح را می‌پذیرد؟ هر سه انتخاب، برایش بسیار پرهزینه است

 

مخالفین جمهوری اسلامی در فضای مجازی از شهادت هیثم علی طباطبایی ابراز خشنودی کردند و او را بازوی قدرتمند مقاومت معرفی کردند که روابط بسیار نزدیکی با ایران و نیروی قدس سپاه داشته است .

برخی نیز در شبکه های اجتماعی حضور نیافتن ایت الله خامنه ای در سومین شب مراسم سالگرد شهادت  حضرت زهرا(س) در دفترش را مرتبط با شهادت هیثم علی دانسته اندهر چند نتانیاهو در پیام ویدیوی خود درباره ترور هیثم علی هیچ اشاره ای به ارتباط او با ایران نکرد.

وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران نیز بلافاصله با انتشار بیانیه‌ای،  حمله به مناطق مسکونی در بیروت و ترور هیثم علی طباطبایی را به شدت محکوم کرد.

در این بیانیه حمله  رژیم متجاوز صهیونیستی به منطقه مسکونی در ضاحیه بیروت نقض فاحش آتش‌بس نوامبر ۲۰۲۴ و تعرضی وحشیانه علیه تمامیت سرزمینی و حاکمیت ملی لبنان خوانده شده که  در ان ده‌ها نفر از شهروندان عادی لبنانی از جمله زنان و کودکان معصوم به شهادت رسیدند ..وزارت خارجه ایران بی‌عملی و سکوت سازمان ملل متحد و شورای امنیت این سازمان در قبال تجاوزهای مستمر و جنایات بی‌شمار رژیم اسرائیل علیه مردم لبنان را تاسف‌بار و غیرقابل توجیه دانسته و خواستار اقدام جدی از سوی جامعه بین‌المللی برای مقابله با تروریسم سازمان‌یافته و جنگ‌افروزی رژیم صهیونیستی علیه لبنان و دیگر کشورهای منطقه شده است .

 

هیثم علی طباطبایی همیشه هدف ترور ارتش اسراییل بوده و  ۱ سال پیش از یک نقشه  ترور جان سالم به در برد او فرمانده یگان رضوان یا همان نیروی زمینی حزب الله بود و  در سوریه و یمن نیز فعالیتهای اثر گذاری علیه اسراییل انجام داده بود از جمله او فرمانده  «طرح حمله ضد اسراییلی به الجلیل» در شمال فلسطین درسال گذشته بود که ضربه سختی به اسراییل محسوب می شد.

هیثم علی طباطبایی متولد ۱۹۶۸ در بیروت و از پدری ایرانی و مادری لبنانی بود و بعنوان یک شهروند ایرانی – لبنانی در جنوب لبنان بزرگ شد و در جوانی به حزب‌الله پیوست. در زمان ظهور داعش در سوریه وقتی حزب‌الله برای کمک به دولت سوریه  وارد عمل شد، طباطبایی اختیارات ویژه و جدیدی در سوریه گرفت و مسئول ساخت زیرساخت نظامی حزب‌الله در جولان (نزدیک مرز اسرائیل) شد .

او در ژانویه ۲۰۱۵ در حمله هوایی اسرائیل در منطقه قنیطره (جنوب سوریه) هدف اصلی ترور بود ولی زنده ماند. در همان حمله یک افسر ارشد ایرانی و جهاد مغنیه (از فرماندهان اولیه پرونده جولان) شهید شدند.

سال ۲۰۱۶ برای مأموریت نظامی به یمن نزد انصارالله فرستاده شد. برخی می گویند ان زمان  حزب‌الله خواسته بود  او  از منطقه دور بماند تا مجددا ترور نشود. هیثم علی در یمن با هماهنگی نیروی قدس سپاه و در قالب واحد ۳۸۰۰ حزب الله که به اموزش نیروهای برون مرزی حزب الله اختصاص دارد به ‌نظامیان یمنی اموزش تخصصی داد .

در همان سال یعنی سال  ۲۰۱۶ وارد لیست تروریست‌های جهانی وزارت خزانه‌داری آمریکا (OFAC-SDGT) شد و سال ۲۰۱۸ آمریکا ۵ میلیون دلار جایزه برای لو دادن او  تعیین کرد.

در ژانویه ۲۰۲۲ شایعه شد که در حمله ائتلاف عربی در صنعا کشته شده که دروغ بود. بعد از مأموریت یمن به لبنان برگشت و از ۲۰۱۹–۲۰۲۰ به بعد به عنوان فرمانده یگان رضوان شناخته شد.

او همچنین نقش کلیدی در پشتیبانی حزب‌الله از مقاومت اسلامی در فلسطین و در نوار غزه داشت تا اینکه بعد از توافق اتش بس حزب الله و اسراییل در سال گذشته او فرماندهی نظامی حزب الله را به عهده گرفت.

 

 

 

 

.

 

 

منبع : روزنامه النهار چاپ بیروت

امیر دبیری مهر

پس از سقوط صدام در سال ۲۰۰۳  تا کنون ۵ انتخابات پارلمانی درعراق برگزار شده  و ششمین  انتخابات پارلمانی عراق حدود یک هفته دیگر در ۱۱نوامبر برگزار خواهد شد. ۲۱ میلیون نفر واجد شرایط رای در عراق ۴۶ میلیون نفری ۳۲۹ نفر را از بین بیش از هفت هزار نامزد را راهی پارلمان این  کشور می کنند.

از چند ماه قبل هم  ۳۷ ائتلاف و ۳۸ حزب و ۸۰ نامزد مستقل وارد عصه رقابت های انتخاباتی شدند.

کشورهایی مثل ایران، عربستان، ترکیه و آمریکا نسبت به انتخابات پارلمانی عراق بسیار حساس هستند زیرا  ترکیب پارلمان عراق بر نفوذ این کشورها  درعراق اثر مستقیم خواهد گذاشت . زیرا در نظام پارلمانی عراق٬ مجلس  وظیفه تعیین  رییس جمهور و تایید  نخست وزیر را بر عهده دارد. از این رو کشورهای مذکور برای راه یابی سیاست مداران همسو با خود به پارلمان در حال رایزنی و تلاش هستند و رسانه های وابسته به انها نیز  برای اثرگذاری بر افکار عمومی عراق تلاش می کنند.

ایران از سال ۲۰۰۵ میلادی ودر استانه نخستین انتخابات پارلمانی عراق تلاش کرد افراد و جریانهای همسو با خود را وارد ساختار قانون گذاری و تصمیم گیری عراق کند . درنخستین انتخابات پارلمانی که ائتلاف عراق یکپارچه به پیروزی رسید ایران با حمایت از جریان های شیعی عراق نقش مهمی در پیروزی این جریان ایفا کرد و ابراهیم جعفری عضو حزب الدعوه بهترین گزینه مطلوب  جمهوری اسلامی ایران برای تصدی سمت نخست وزیری بود. از سال ۲۰۰۵ تا سال ۲۰۱۸ یعنی  زمان برگزاری چهارمین انتخابات پارلمانی عراق ٬ قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس ایران نقش اصلی را در تامین منافع ایران در انتخابات عراق ایفا می کرد . اقدامات او شامل رایزنی برای اتحاد شیعیان ٬ افزایش میزان مشارکت شیعیان جنوب عراق و همچنین اموزش احزاب شیعه برای جلب مشارکت و رای مردم در انتخابات بود.

در نتیجه این اقدامات می توان گفت از ۸ نخست وزیر عراق پس از صدام تا کنون دست کم ۵ نفر انها یعنی ابراهیم جعفری ٬ حیدر العبادی ٬ نوری المالکی ٬ عادل عبدالمهدی و محمد السودانی که  عضو حزب الدعوه بودند روابط بسیار خوبی با تهران داشته اند و توانستند  بین اختلاف منافع ایران با دیگر رقبای منطقه ای در عراق بویژه امریکا توانسته اند توازن برقرار کنند. اما بعد ازترور قاسم سلیمانی در سال ۲۰۱۹ تا امروز و کاهش نسبی نقش ایران در عراق که بسیار وابسته به شخصیت و نفوذ فردی سلیمانی بود نقش ایران در نتایج انتخابات عراق و بطور کلی نفوذ ایران در عراق نسبت به گذشته کاهش یافته است از همین روی انتخابات پیش رو برای احیای نقش از دست رفته ایران بسیار مهم است .

اتفاقات دو سال اخیر در منطقه و تضعیف جبهه مقاومت اسلامی با سقوط حکومت بشار اسد و کشته شدن رهبران مهم جریان مقا ومت بویژه سید حسن نصرالله در لبنان و اسماعیل هنیه و یحیی سنوار از رهبران حماس و برخی رهبران حوثی ها در یمن ٬  تنها گروه و جریان نزدیک به تهران که هنوز اسیب جدی ندیده حشد الشعبی در عراق است که امریکا می خواهد این گروه خلع سلاح و در ارتش عراق ادغام شود. این مهم از نظر امریکا می تواند توسط مجلس و دولت بعدی عراق انجام شود . مساله ای که ایران به شدت با ان مخالف است و ادامه حضور حشد الشعبی را ضروری و سپر دفاعی ایران در خاک عراق در برابر تهدیدهای احتمالی امریکا و اسراییل می داند. مساله ای که برخی مقامات عراقی هم بارها از ان انتقاد کردند

خبر منتشر شده درباره گفتگوی ۱۱ دقیقه ای وزیر دفاع امریکا با وزیر دفاع عراق مبنی بر حمله قریب الوقوع امریکا به اهدافی در منطقه واینکه نباید نیروهای شبه نظامی عراق به ان واکنش نشان دهند این گمانه زنی را تقویت کرده که اولا این حمله قبل از انتخابات عراق اانجام خواهد شد ثانیا منظور از نیروی شبه نظامی در عراق حشد الشعبی است و ثالثا احتمالا هدف حمله نیز برخی از نیروهای مسلح متحد جبهه مقاومت در عراق است

بنابراین ایران برای تقویت نفوذ خود در عراق و اثر گذاری بر نتایج انتخابات پارلمانی عراق در راستای منافع ملی از رویکردهای سخت‌افزاری فاصله گرفته و بر رویکرد و اقدامات نرم سیاسی و تبلیغاتی و پشت پرده تمرکز کرده است . اقداماتی مانند :

یکپارچه سازی جبهه شیعی نزدیک به تهران:

جمهوری اسلامی برای برای ایجاد ائتلاف های همسو با رهبران شیعی در حال رایزنی است . به اذعان کارشناسان عراقی، الإطار التنسیقی  «چارچوب هماهنگی گروه‌های سیاسی شیعه عراق» علی رغم نزدیکی به ایران دچار شکاف های داخلی است لذا ایران تلاش می کند  نقش میانجی و هماهنگ کننده فعال را ایفا می کند تا از رقابت فرسایشی درون بیت  شیعی جلوگیری شود.

تثبیت محور اقتصادی ایران و عراق:

روابط اقتصادی میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق در دو دهه اخیر به یکی از مهم‌ترین محورهای تعاملات منطقه‌ای تبدیل شده و عراق همواره از مهم ترین شرکای تجاری ایران به شمار می رود. برای مثال حجم تجارت دو کشور در سال ۲۰۲۴ بیش از ۱۲ میلیارد دلار برآورد شده است.تهران  تلاش می کند تا این پیوند محکم اقتصادی را به عنوان ابزار نفوذ نرم تثبیت کند. در مقام مثال سرمایه گذاری در پروژه مشترک تکمیل خط ریلی بصره- شلمچه و یا حمایت از مناطق شیعی فقیر نشین جنوب عراق از طریق طرح های خدماتی از مواردی ست که جمهوری اسلامی ایران  با انجام ان موجب  افزایش محبوبیت نامزدهای نزدیک به خود در مناطق شیعه نشین می شود. بویژه که براوردها از کاهش انگیزه مشارکت طبقات فقیر و شیعه در انتخابات خبر می دهد و مهمترین نشانه ان عدم مشارکت مقتدی صدر در این انتخابات است.

 

هماهنگی امنیتی و کنترل فضای انتخاباتی:

ایران تلاش می کند از هرگونه درگیری مستقیم میان گروه های مقاومت مثل حشد الشعبی و نیروهای آمریکایی در زمان انتخابات است جلو گیری کند تا مبادا بهانه ای برای تحریم یا تأخیر در انجام انتخابات شود. در عوض تهران تلاش می کند با تقویت نقش امنیتی دولت السودانی به  ثبات عراق کمک کند زیرا ان را به نفع جبهه مقاومت می داند.

 

استفاده از رسانه های همسو برای شکل دهی افکار عمومی:

رسانه‌های عرب‌زبان وابسته به ایران مانند الکوثر، العالم و المیادین مسایل مربوط به انتخابات را با تأکید بر استقلال سیاسی عراق پوشش می دهند تا افکار عمومی عراق را به سمت جریان های همسو با تهران سوق دهند.

 

نتایج اقدامات ایران  -اعم از موفقیت یا عدم موفقیت- بعد از اعلام نتایج انتخابات پارلمانی مشخص خواهدشد .

 

 

 

امیر دبیری مهر

امسال در سومین سالگرد مرگ مهسا امینی و شکل گیری بزرگترین جنبش اجتماعی حقوق زنان در ایران ٬ یک پرسش مهم در جامعه ایرانی شکل گرفته است که چرا با وجود وسعت و قدرت این جنبش در سال ۱۴۰۱ و گذشت تنها سه سال از ان واقعه ٬ شاهد مراسم رسمی از جانب دولت  یا مراسم گرامی داشت غیر رسمی و  اعتراض گونه در ایران نیستیم ؟ و فقط ایرانیان خارج از کشور در چند کشور تجمعاتی به این مناسبت برگزار کردند؟ به عبارت دیگر ایا جنبش زنان در ایران پایان یافته است ؟

برخی در پاسخ می گویند سیستم امنیتی و انتظامی ایران از وقوع این اتفاق جلوگیری کرده ! برخی دیگر می گویند جنبش مهسا تمام شده و فراموش شده ! و در سه سال پیش هم مرگ او بهانه ای بود برای مخالفان جمهوری اسلامی که از آن برای تضعیف جمهوری اسلامی استفاده کنند! برخی هم معتقدند با توجه به شرایط عمومی ایران  پس از جنگ با اسراییل ٬مردم نگران هستند که هر گونه تجمع و تظاهراتی مورد سو استفاده رژیم صهیونیستی و امریکا برای برهم زدن نظم و امنیت عمومی قرار گیرد! شاید برای هر کدام از این پاسخها بتوان شواهدی پیدا کرد و طرفدارانی نیز داشته باشد اما پاسخ اصلی را باید در جای دیگری جستجو کرد. پاسخ اصلی این است که جنبش مهسا امینی یا همان جنبش ((زن / زندگی / ازادی)) تا حد زیادی موفق شده  و اثرات محسوس خود را بر جامعه ایران گذاشته است  . بسیار  طبیعی است که در  هر جنبش اجتماعی  افراد یا گروهها و حتی دولتهایی مداخله می کنند تا از شعارها و حرکت ان  به نفع خود استفاده کنند و در جنبش زن زندگی ازادی هم این اتفاق افتاد اما این مساله نباید ناظران را دچار خطای تحلیلی کند .جوهر و ذات این جنبش چیزی نبود جز فریاد زنان و دختران ایرانی برای احقاق حقوق خود و بطور ویژه نفی حجاب و پوشش اجباری .توجه کنید زنان ایرانی مخالف حجاب و پوشش نیستند با اجباری  و تحمیلی بودن ان و یکسان سازی جامعه و تعیین مرزهای ان توسط مردان مخالف هستند برای مثال  زنان و دختران ایرانی حتی انانکه ملزم به رعایت حجاب اسلامی هستند و با این جنبش همراه بودند نیز  می گفتند انها  پوشش خود را انتخاب کرده اند و به انها تحمیل نشده و اساسا حکومت ها هیچ حقی برای تعیین حد و مرز پوشش ندارند بلکه عرف و فرهنگ عمومی است که این چارچوب را تعیین می کند. در حال حاضر در ایران تا حد زیادی این ازادی به رسمیت شناخته شده هر چند با موانع و مخالفتهایی نیز روبروست اما حکومت حتی بخاطر شرایط بعد از جنگ پذیرفته نباید برموضع گذشته خود پافشاری کند. وجود مشکلات جدی اقتصادی در ایران نیز این واقعیت را اشکار کرده که حکومت وظایف بسیار مهمتر و در اولویت تری دارد که ضروری است منابع و امکانات خود را باید برای تحقق انها متمرکز کند مانند کاهش تورم و حفظ ارزش پول ملی و ایجاد اشتغال و تامین انرژی پایدار و….

برای نشان دادن شکننده بودن وضعیت حقوق زنان در ایران بعد از جنبش مهسا امینی می توان به انتصاب خانم نادره رضایی بعنوان معاون هنری وزارت فرهنگ ایران بعد از روی کار امدن  دولت پزشکیان و برکناری او بعد از یکسال در هفته گذشته اشاره کرد. نادره رضایی بطور اشکار نماینده نسل جدید زنان ایرانی است که با پوششی و استایل و ارتباطاتی شبیه اکثر مردم و بسیار متفاوت از دیگر زنان مدیردر جمهوری اسلامی در صحنه حاضر شد و در یک سال مدیریت خود نیز به گفته دست اندرکاران حوزه فرهنگ و هنر عملکرد درخشانی در پاسخ به مطالبات مردمی در حوزه هنری داشت که نمونه ان برگزاری جشنواره های موسیقی متعدد در کشور از جمله در بوشهر بود و اخرین او که منجر به برکناری او شد طراحی برگزاری کنسرت رایگان و مردمی همایون شجریان در میدان ازادی تهران بود . اما از همان ابتدا جریان تندرو در کشور بویژه در مجلس با او مخالفت کرد و در انتها نیز ۱۷۰ نماینده مجلس در نامه ای به وزیر فرهنگ ایران خواستار برکناری او شدند. در تحلیلی این رخداد می توان گفت یکسال حضور نادره رضایی در معاونت هنری نشان داد جنبش حقوق زنان درجامعه ایران بسیار زنده و شواهد ان در جامعه بطور عینی قابل مشاهده است و حتی این جنبش توانسته بر حوزه دولت و حکمرانی نیز اثر بگذارد.  اما نباید بیش از حد خوش بین بود .این پایان ماجرا نیست و هنوز موانع و مخالفتهای بسیاری نیز در لایه های جامعه و بخش های قدرتمندی از حکومت ایران علیه ان وجود دارد و این رقابت در اینده ادامه خواهد داشت اما انچه قابل پیش بینی است پیروزی و موفقیت قطعی زنان ایران در بدست اوردن حقوق خود مبتنی بر تاریخ و فرهنگ ایران و نیازهای زمانه است .

امیر دبیری مهر

 

اظهارات چند روز پیش مسعود پزشکیان رییس جمهور ایران درباره ضرورت مذاکره با امریکا و اروپا برای جلوگیری از جنگ مجدد و حمله دشمنان جمهوری اسلامی به تاسیسات هسته ای ایران جنجال افرین شده  است. برخی رسانه های وابسته به سپاه پاسداران از رییس جمهور ایران انتقاد کردند که چرا در تریبون های عمومی حرفهایی می زند که از ان  ضعف و ترس برداشت می شود؟  البته پزشکیان در همین سخنان جنجالی تاکید کرده بود هیچ تصمیمی را بدون هماهنگی با ایت الله خامنه ای رهبر ایران نمی گیرد و انتظار دارد وقتی تصمیمی گرفته می شود دیگران در اجرای ان مانع ایجاد نکنند . این سخنان در حالی بیان می شود که مذاکرات ایران و امریکا بعد از جنگ ۱۲ روزه با اسراییل متوقف شد و هنوز معلوم نیست که ایا مذاکرات جدیدی انجام خواهد شد یا خیر؟ و زمان احتمالی ان چه تاریخی خواهد بود؟ امریکا برای مذاکرات مجدد اشتیاقی نشان نمی دهد و ایران هم شروطی مانند پرداخت غرامت و ارایه تضمین در خصوص عدم حمله مجدد را مطرح کرده  .این در حالی است که  گذشت  زمان به نفع ایران نیست زیرا کشورهای اروپایی تهدید کرده اند اگر ایران و امریکا به توافق نرسند مکانیسم ماشه را اجرا خواهند کرد که بر اساس تحریم های اقتصادی علیه ایران به وضعیت ۱۰ سال پیش باز خواهد گشتو تشدید خواهد شد.در این میان تهدیدهای اسراییل علیه ایران نیز متوقف نشده  و حتی وزیر جنگ اسراییل دایم رهبر جمهوری اسلامی را تهدید به ترور می کندو برخی گمانه زنی می کنند که در هفته های بعد مجددا ایران و اسراییل وارد درگیری نظامی خواهند شد. در این شرایط مخالفان پزشکیان می گویند وقتی کشور تحت فشارهای نظامی و امنیتی و تبلیغاتی و اقتصادی قرار دارد او نباید حرفهایی بزند و مواضعی اتخاذ کند که دشمنان جمهوری اسلامی را به اعمال فشار بیشتر تشویق  کند.

در میان ۹ رییس جمهور ایران در سالهای پس از انقلاب اسلامی دو تن از انها ادبیات و مواضع متفاوتی از دیگران داشتند و به اصطلاح  مردم و عامه پسند حرف می زدند و از دیپلماتیک و سیاست مدارانه حرف زدن پرهیز می کردند. اول محمود  احمدی نژاد بود که در اوج محبوبیت خود در سالهای ۲۰۰۵ به بعد در مجامع عمومی سخنان متفاوت و جنجال افرینی می زد برای مثال در دیدارهای عمومی در باره مسایل تخصصی و کارشناسی اظهار نظر می کرد و با دعوت مردم به سوت و کف زدن دستوران لازم برای اجرای خواسته های مردم صادر می کرد . او به صراحت بوروکراسی و وجود  بدنه کارشناسی دولت را به سخره می گرفت که نباید مورد تصمیمات  سیاست مداران را محدود  کند . احمدی نژاد بارها بدون توجه به واقعیات تحریم های امریکا علیه ایران را تمسخر کرده و  انها را بی تاثیر در وضع ایران می دانست . مخالفان احمدی نژاد همان زمان به این نوع سخن گفتن او و هزینه هایی که به کشور وارد می کرد انتقادهای  شدیدی می کردند . حدود ۱۵ سال فرد دیگری رییس جمهور ایران  شد از جبهه و جریان اصلاح طلبان که مخالف جریان اصولگرای حامی  احمدی نژاد است . اماجالب اینجاست که  مسعود پزشکیان نیز از نظر طرز رفتار و گفتار  بسیار شبیه احمدی نژاد است  در سخنرانی های خود مقید به دیپلماتیک حرف زدن و رعایت تشریفات و پروتکل های رسمی نیست حتی مانند احمدی نژاد کت و شلوار نمی پوشد . ادبیات عامیانه به کار می برد و حتی در یک سخنرانی عمومی به یاد همسرش که اورا  سالها پیش در یک تصادف رانندگی از دست داده گریه کرد و به سخنرانی خود ادامه نداد. این رفتارهای مسعود پزشکیان جامعه ایران را با این پرسش مواجه کرده که  ایا او فرد ساده و بی تعارف و مردمی  است

یا اینکه بکار گیری ادبیات عامه پسند در واقع استراتژی او برای تعامل با مردم و جلب حمایت افکار عمومی در پیشبرد سیاست های دولت است .در پاسخ باید گفت پزشکیان سیاست مدار مردم دار و و  صادقی  است اما به هیچ وجه او را نمی توان فردی  ساده  تلقی کرد . او توانست یک سال قبل و در فضای سیاسی پیچیده ایران و در حالی که صلاحیت او برای نمایندگی مجلس تنها چند ماه قبل از کشته شدن ابراهیم رییسی رد شده بود با زیرکی و برندسازی متفاوت از خود به کاخ ریاست جمهوری ایران راه یافته و در جایگاه نفر دوم جمهوری اسلامی قرار گیرد او با اگاهی کامل از قدرت و نفوذ ایت الله خامنه ای درساختار قدرت ایران همواره به تبعیت کامل از او تاکید کرده و تحت پوشش همین سیاست امکان موضع گیری های متفاوت و تصمیم گیری هایی دارد که موجب خشم مخالفینش می شود که مهمترین انها مخالفت با اجرای قانون مصوب مجلس درباره حجاب اجباری بود.

با این وجود طرفدران پزشکیان معتقدند اگر سیاست او  منحصر به مواضع مردم پسند باشد اما به تصمیمات مهمی مانند رفع فیلترینگ اینترنت یا مذاکره برای رفع تحریم هامنجر  نشود به مرور جایگاه او نزد افکار عمومی تنزل خواهد یافت و مخالفان او خواهد توانست در مسیر او سنگ اندازی بیشتری کنند.

 

امیر دبیری مهر

 

جنگ ۱۲ روزه اسراییل علیه ایران و غافل گیری نیروهای دفاعی و نظامی ایران در ساعات اولیه که منجر به شهادت تعداد زیادی ازفرماندهان عالی رتبه نظامی و دانشمندان هسته ای شد مقامات ارشد جمهوری اسلامی را مصمم کرده تا ساختارهای لازم برای ارتقای توان دفاعی  و امنیتی کشور را ایجاد کنند. بویژه که سایه جنگ مجدد با اسراییل هنوز از بین نرفته است .

سرلشگر حاتمی فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران اخیرا هشدار داده اگر احتمال حمله مجدد اسراییل یک درصد باشد به دستور ایت الله خامنه ای فرمانده کل قوا باید امادگی دفاعی نیروهای مسلح ایران ۱۰۰ درصدی باشد.

این اظهارات نشان می دهد جمهوری اسلامی تهدید حمله مجدد اسراییل را جدی می داند و از سویی نمی خواهد به هیچ وجه غافلگیر شود. یکی از این غافلگیری ها حمله به محل جلسه شورای عالی امنیت ملی ایران در جریان جنگ ۱۲ روزه اسراییل بود که به گفته مسعود پزشکیان اعضای این شورا با مرگ چند دقیقه بیشتر فاصله نداشتند.برخی از کارشناسان بعد از جنگ اخیر وجود رخنه ها و منفذهای اسیب زا در ساختارهای اطلاعاتی ایران را نیز در اسیب پذیری ایران در برابر تهدیدات اسراییل مهم می دانند و خواستار بازسازی نهادهای اطلاعاتی  و امنیتی ایران شدند.

در این شرایط از چند هفته قبل اخباری مبنی بر تغییر قریب الوقوع دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران منتشر شده  که بر اساس ان دکتر علی لاریجانی سیاست مدار میانه رو ایرانی جایگزین سردارعلی اکبر احمدیان از فرماندهان سپاه پاسداران خواهد شد.

سردار علی‌اکبر احمدیان که در حال حاضر دبیر شورای عالی امنیت ملی است از سال ۲۰۳۲ در این سمت است در فهرست افراد تحریم‌شده از سوی ایالات متحده، کانادا و اروپا قرار دارد در حملات اخیر اسراییل به افراد نظامی در ایران جان سالم بدر برد.

علی لاریجانی پیشتر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ٬ رییس سازمان صداوسیما ٬ دبیر شورای عالی امنیت ملی و ریاست مجلس شورای اسلامی را بر عهده داشته و همزمان سالها نیز نماینده ایت الله خامنه ای در شورای عالی امنیت ملی بوده است . او سیاست مداری میانه روست که به خاطر صراحت بیان و مواضع متعادل خود در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۱ از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شد و نتوانست در رقابتهای انتخاباتی شرکت کند.

فعالیت‌های اخیر لاریجانی  از جمله سفریک ماه قبل او  به روسیه و ملاقات با ولادیمیر پوتین سبب این گمانه‌زنی شده بود که او احتمالا سمتی را جز عضویت در مجمع تشخیص مصلحت و شورای عالی انقلاب فرهنگی و مشاورت ایت الله خامنه ای به عهده خواهد گرفت.

 

انتظار می رود حضور علی لاریجانی ۶۴ ساله در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی موجب تقویت دیپلماسی ایران برای رسیدن به توافق با امریکا شود. لاریجانی در سالهای ۲۰۰۵و۲۰۰۶ که دبیر شورای عالی امنیت ملی بود نیز مذاکره با اتحادیه اروپا و خاویر سولانا را برای حل مسایل هسته ای ایران تقویت کرد و د راستانه توافق با غرب بود که از سوی محمود احمدی نژاد رییس جمهور وقت که ان زمان مواضع رادیکالی در سیاست خارجی داشت از کار برکنار شد و سعید جلیلی به جای او منصوب شد . الان هم حدس زده می شود با انتصاب علی لاریجانی بعنوان دبیر شورا٬ سعید جلیلی از عضویت در این شورا برکنار خواهدشد.

علی لاریجانی برادر بزرگتر صادق لاریجانی رییس سابق قوه قضاییه ایران است که در حال حاضر رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام است . این برادران ذی نفوذ در جمهوری اسلامی یک برادر بزرگتر دارند به نام جواد لاریجانی که در سالهای اخیر با مواضع بسیار رادیکال علیه غرب و امریکا شناخته می شود.

 

همزمان با اخبار غیر رسمی مبنی بر تغییر دبیر شورای عالی امنیت ملی از سوی رییس جمهور و بعد از تایید رهبر جمهوری اسلامی ٬ دبیرخانه این شورا در بیانیه ای از تشکیل شورای دفاع در جمهوری اسلامی  طبق اصل ۱۷۶ قانون اساسی ایران خبر داد.

شورای دفاع دومین شورای مهم نظامی و امنیتی است که بعد از شورای امنیت کشور و زیر نظر شورای عالی امنیت ملی  تشکیل می شود و متشکل از سران قوا، فرماندهان نیروهای مسلح و بعضی وزارتخانه‌‌های سیاسی و امنیتی است و ریاست ان با رییس جمهور ایران است اما همه مصوبات ان نیازمند تایید رهبر جمهوری اسلامی است .

شورای دفاع ایران قرار است  « طرح‌های دفاعی و ارتقای توانمندی‌های نیروهای مسلح را به صورت متمرکز بررسی می‌کند و برخی از آن به عنوان «آرایش دفاعی جدید ایران » نام می برند.

«حمایت از تقویت همه‌جانبه توان دفاعی کشور»، «حضور برخی دیگر از فرماندهان نظامی در شورا علاوه بر رئیس ستاد کل نیروهای مسلح» و «سرعت عمل در تصمیم‌گیری‌های مربوط به حوزه دفاعی»، بخشی از اهداف راه‌اندازی این نهاد عنوان شده است.

برخی از تحلیل گران معقدند روند تغییرات افراد و نهادها در جمهوری اسلامی در دو ماه اینده ادامه خواهد یافت تا ضمن اینکه توان دفاعی کشور در برابر تهدیدات احتمالی خارجی افزایش یابد ٬همراهی و رضایت مردم نیز برای دفاع از تمامیت ارضی و حاکمیت ملی افزایش یابد . در همین راستا مجلس شورای اسلامی نیز این روزها لایحه حمایت از ایرانیان خارج از کشور را نیز در دستورکار دارد و در باره ان  مقاله جداگانه ای در روزنامه النهار منتشر خواهد شد.

 

 

منبع روزنامه النهار چاپ بیروت نوشته امیر دبیری مهر

سفر۲ روزه رسمی مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران  به جمهوری اسلامی پاکستان دردوم و سوم اگوست یک سفر دیپلماتیک عادی نبود که بطورمعمول انجام می شودهر چند ارتقای سطح روابط اقتصادی تا ۱۰ میلیارد دلار بین ایران با ۹۰ میلیون جمعیت و پاکستان با ۲۵۰ میلیون جمعیت  توجیه خوبی برای انجام یک سفر رسمی محسوب می شود.

ایران وپاکستان  در آستانه هفتاد و هشتمین سال روابط دیپلماتیک خود قرار دارند و در این ۷۸ سال روابط دوکشور فرازو نشیب زیادی داشته اما اهمیت  سفراخیر رییس جمهور ایران  به اتفاقات پیرامون جنگ ۱۲ روزه اسراییل علیه ایران باز می گردد .

پزشکیان که بعنوان رییس جمهور ایران برای نخستین بار به پاکستان سفر می کند در هنگام ترک تهران با اشاره به حمایت پاکستان از تمامیت ارضی ایران و اعلام حمایت همه جانبه از تهران٬ از مواضع اسلام اباد در جنگ ۱۲ روز اسراییل علیه ایران قدردانی کرد و سفرش به پاکستان را قدردانی رسمی از پاکستان عنوان کرد. حضور شهباز شریف در فرودگاه اسلام اباد و در اغوش گرفتن رییس جمهور ایران بطور سمبلیک نشان دهنده نزدیک شدن روابط دو کشور است در حالی که طبق پروتکل های تشریفاتی استقبال رسمی از مقامات خارجی در پاکستان در حیاط کاخ دولتی انجام می شود و نیازی نیست نخست وزیر به فرودگاه برود.

۱۸ روز قبل از حمله اسراییل به ایران ٬ شهباز شریف نخست وزیر و عاصم منیر فرمانده ارتش پاکستان عصر دوشنبه ۲۶ می وارد  تهران شدند  و در سفر کوتاه یک روزه  بارهبر و رییس جمهور ایران دیدار کردند . در گزارشهای رسمی مطلب مهمی از مذاکرات مقامات دو کشور  منتشر نشد اما چند هفته بعد مشخص شد پاکستان یکی از ۵ منبعی  بوده که به تهران اطلاع داده اسراییل قصد حمله قریب الوقوع به ایران را دارد. با توجه به اینکه فقط امریکا از حمله اسراییل به ایران اطلاع داشته حدس زده می شود واشنگتن از طریق تبادل اطلاعات برخی کشورهای مرتبط با ایران از جمله پاکستان را از نقشه حمله اسراییل اگاه کرده است .

گفتنی است برخلاف تصور شایع که ایران ازحمله اسراییل غافلگیر شده بود به گفته یک منبع اگاه از چند روز قبل نیروهای مسلح ایران برای مقابله به حمله اسراییل دراماده باش کامل بودند اما در خصوص زمان حمله و نقاط هدف وحدت نظر وجود نداشته . هر چند کیفیت حملات  اسراییل به پدافند هوایی ایران و بکارگیری مزدوران در داخل خاک ایران  برای همکاری با جنگنده های اسراییلی نیز برای نیروهای نظامی و امنیتی ایران قابل پیش بینی نبود.

 

بهر حال همکاری پاکستان با ایران محدود به این تبادل اطلاعات مهم نبود. بعد از حمله اسراییل به ایران پاکستان از نخستین کشورهایی بود که بطور قاطع حمله اسراییل را محکوم و از ایران حمایت کرد و حتی گزارش هایی غیررسمی منتشر شد مبنی بر این که خواجه محمد اصف وزیر دفاع پاکستان برای ارسال ۷۵۰ موشک دوربرد شاهین به ایران اعلام امادگی کرده است که بعد از انتشار خبردر رسانه های پاکستان تکذیب شد. محمد اصف حتی درموضع گیری بی سابقه ای رضاپهلوی مهمترین اپوزیسیون جمهوری اسلامی که از حمله اسراییل به ایران حمایت کرده بود را نفرت انگیز و انگل و امپریالیست خطاب کرد.

مجلس سنای پاکستان نیز۱۵ جون در بیانیه ای رسمی تجاوز اسراییل را محکوم کرد.شهباز شریف همان زمان با مسعود پزشکیان تماس گرفت و وزیر دفاع پاکستان در موضع گیری صریحی  از کشورهای اسلامی خواست در حمایت ازایران و علیه اسراییل متحد شوند.اصف علی زرداری رییس جمهور پاکستان نیز از  ایران حمایت کرد.

اقدام مهم دیگر پاکستان به نفع ایران دردو ماه اخیر همکاری اطلاعاتی با ایران در خنثی سازی طرح تروریستی گروه جیش العدل در جنوب شرق ایران همزمان با حمله اسراییل بود که در قبلا در مقاله ای در النهار به جزییات ان اشاره شده است .

نکته مهم دیگر نقش جدی پاکستان در توقف جنگ بود. وقتی در جنگ ۱۲ روزه حملات هوایی اسراییل و حملات موشکی ایران تشدید شد نگرانی از سرایت جنگ به کشورهای حاشیه خلیج فارس بالا گرفت .صهیونیست با حمله به محل جلسه شورای عالی امنیت ملی ایران که بالاترین مقامات سیاسی و نظامی و امنیتی ایران در ان حضور داشتند و حتی تهدید به ترور ایت الله خامنه ای به این تنش دامن زدند به گونه ای که برخی افراد غیر رسمی هشدار دادند در صورت این اتفاقات پایگاههای نظامی امریکا در کشورهای خلیج فارس در امان نخواهند ماند. پاکستان که روابط بسیار خوبی با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بویژه عربستان دارد از ایران با جدیت خواست خویشتنداری داری کند و از گسترش تنش پرهیز کند . سفر وزیر دفاع پاکستان به مقر ستاد مرکزی فرماندهی ارتش امریکا در ایالت فلوریدا و تماس های و تعاملات   مارکو روبیو وزیر أمور خارجه امریکا  با سناتور محمد إسحاق دار وزیر خارجه پاکستان در همین راستا ارزیابی می شود.

سفراخیر مسعود پزشکیان به پاکستان  پنجمین دیدار رسمی میان سران دو کشور طی یک سال گذشته محسوب می‌شود که نشان دهنده گسترش روابط تهران واسلام اباد است . اهمیت این رخداد نیازمند توجه به تحولات روابط پاکستان و امریکا نیز می باشد . برخی از کارشناسان احتمال می دهند پاکستان که روابط خوب و قابل اعتمادی با ایران دارد و در ماههای اخیر نیز روابط خود باواشنگتن را نیز بهبود بخشیده  قرار است نقش پر رنگ تری در حل مسایل فیمابین ایران و امریکا ایفا کند .

در شرایطی که روابط ایران و امریکا بخاطر حمله اسراییل و حمله هوایی امریکا به تاسیسات هسته ای ایرات بسیار تیره و تار است  و هم ایران تا کنون از ادامه مذاکرات امتناع کرده و هم دونالد ترامپ در اخرین اظهار نظر خود موضع سردی نسبت به ایران اتخاذ کرد.

 

 

نوشته امیر دبیری مهر منتشر شده در روزنامه النهار چاپ بیروت 

جمهوری اسلامی تا قبل از جنگ ۱۲ روزه برای کاهش فشارهای سیاسی و اقتصادی و تبلیغاتی امریکا گزینه های متعددی داشت تا به تعبیر ایت الله خامنه ای نتیجه آن ٬ جلوگیری از جنگ و پرهیز  از مذاکره مستقیم با واشنگتن باشد. او بارها گفته بود نه جنگ خواهد شد و نه با امریکا مذاکره خواهد کرد. این   سیاست تا ۱۳جون ۲۰۲۵ کارامد بود. اما بعد از حمله اسراییل به ایران و مشارکت امریکا در حمله به تاسیسات هسته ای ایران به نظر می اید عمر این سیاست پایان یافته  و گزینه های ایران در شرایط  کنونی  اولا محدود شده و ثانیا زمان انتخاب ایران نیز به حدود دو ماه محدود شده .

جمهوری اسلامی قبلا در مذاکرات غیر مستقیم خود با امریکا که پنج دور با وساطت عمان برگزار شد از دستاوردهای هسته ای خود بعنوان یک اهرم فشار یا کارت بازی استفاده می کرد. همچنین توانسته بود با مانورهای نظامی از وقوع جنگ جلوگیری کند. اما پس از جنگ اخیر هم خسارتهای جدی به تاسیسات هسته ای ایران وارد شده و هم اسراییل علی رغم موشک باران شهرهایش  از جانب ایران که منجر به درخواست اتش بس شد جرات بیشتری برای تهدید و تجاوز به ایران پیدا کرده . شاید به همین علت است که ایت الله خامنه ای در پیام تسلیت اربعین شهدای جنگ اخیر از نیروهای مسلح ایران خواسته امادگی خود را برای دفاع از ایران بالا ببرند. در چنین شرایطی جمهوری اسلامی در دو ماه پیش رو که مهلت اروپایی ها برای اجرای مکانیسم ماشه است دو گزینه اصلی پیش رو دارد.

گزینه اول ادامه سیاست عدم مذاکره مستقیم با امریکا و بازگشت مکانیسم ماشه و تجدید درگیری با اسراییل است . اسراییل بعد از جنگ بارها اعلام کرده هر وقت تهدیدی از جانب ایران مشاهده کند مجددا به ایران حمله خواهد کرد. گزینه دوم مذاکره مستقیم با امریکا به منظور رسیدن به توافق با واشنگتن و حتی ایجاد رابطه با امریکاست . مقامات جمهوری اسلامی معتقدند که اسراییل بدون حمایت و تایید امریکا هیچ وقت نمی تواند تهدیدی علیه ایران باشد و در صور تی که رابطه ایران و امریکا بهبود یابد عملا تهدید اسراییل نیز خنثی خواهد شد و به همین دلیل تل اویو از گذشته سرسخت ترین مخالف توافق احتمالی ایران و امریکا بوده و هست.

در چنین شرایطی و در همین راستا اخبار غیر رسمی حکایت از این دارد که برخی از روسای جمهور سابق ایران مثل سید محمد خاتمی و حسن روحانی در نامه های جداگانه ای به ایت الله خامنه ای خواستار تصمیم گیری ایشان برای توافق با امریکا شده اند. حسن روحانی رییس جمهور اسبق ایران پیشتر نیز بارها درباره ضرورت برقراری رابطه امریکا موضع گیری کرده و حتی در دوران ریاست جمهوری خود برای نخستین بار در سالهای پس از انقلاب با باراک اوباما تلفنی صحبت کرد.

همچنین گفته می شود دیپلماتهای سابق وزارت امور خارجه با محوریت محمد جواد ظریف نیز در نامه ای جداگانه به ایت الله خامنه ای خواستارمذاکره و  برقراری رابطه با امریکا به منظور حل و فصل اختلافات فیمابین شده اند که سالها انباشته شده است . هنوز خبر نگارش  این نامه ها دررسانه های ایران منتشر نشده  اما همزمان در فضای مجازی ورسانه ای ایران دهها مقاله و یادداشت از جانب مفسران و تحلیلگران سیاسی ایران با مضمون مشابه نوشته ومنتشر شده .

در سه دهه اخیر نیز بارها چنین نامه نگاری هایی از سوی مقامات و فعالان سیاسی و حزبی با ایت الله خامنه ای در باره روابط با امریکا انجام شده اما موضع رهبر ایران همیشه مخالفت با این استدلال بود ه که به وعده های امریکا نمی توان اعتماد کرد . تنها موردی که ایت الله خامنه ای اجازه مذاکره مستقیم با امریکارا صادر کرد به سال ۲۰۱۲باز می گردد و بعد از ارسال چند نامه باراک اوباما به رهبر جمهوری اسلامی .در پی ان علی اکبر صالحی وزیر وقت امور خارجه ایران به دستور ایت الله خامنه ای وارد مذاکره با امریکایی برای رفع تحریم ها شد و جالب اینجاست که محمود احمدی نژاد رییس جمهور وقت از این مذاکرات خبر نداشت. مذاکراتی در دولت حسن روحانی به توافق برجام منجر شد.

محمود احمدی نژاد نیز اخیرا در اظهاراتی جنجالی مدعی شده در سالهای گذشته فرصت های مناسبی برای توافق با امریکا وجود داشته که جمهوری اسلامی ان را از دست داده است.

از سوی دیگر مخالفین مذاکره با امریکا نیز درایران بسیار فعال و با نفوذ هستندانها  با اشاره به تجربه جنگ اخیر معتقدند امریکا حتی در مذاکرات قبل از جنگ نیز ایران را وارد بازی فریب کرده بود وبه همین دلیل مذاکره  با چنین دولتی بویژه ترامپ هیچ فایده ای ندارد و درصورت مذاکره مجدد عزت ملی خدشه دار می شود. البته  عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران در یک مصاحبه تلویزیونی با رد این ادعا گفته اگر با امریکا مذاکره نمی کردیم امروز متهم بودیم که جنگ تحمیلی نتیجه مذاکره نکردن بود در حالی که تحمیل جنگ به ایران همزمان با مذاکرات ایران و امریکا٬ نشان دهنده حقانیت و منطق قوی ایران در دیپلماسی است .

دیپلماسی جدید جمهوری اسلامی پس از جنگ  با مذاکره معاونین وزرای خارجه ایران و سه کشور اروپایی در جمعه پیش در استانبول اغاز شد و به نظر می رسد در هفته ای اتی  استمرار خواهد یافت . اما اینکه به مذاکره مستقیم با امریکا منجر شود با نه بستگی به رای و نظر ایت الله خامنه ای دارد . اما برای درک سختی و پیچیدگی تصمیم رهبر جمهوری اسلامی باید توجه کرد از یکسواحتمال داردعدم توافق با امریکا  منجر به بازگشت مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم های بین المللی علیه ایران و حتی جنگی جدیدعلیه تهران  شود اما از سوی دیگر هیج تضمینی هم وجود ندارد مذاکره مستقیم با امریکا  منجر به توافق سازنده با واشنگتن گردد به گونه ای که جلو جنگ جدید گرفته شود و تحریم های اقتصادی و مالی و بانکی علیه ایران کاهش یابد یا رفع شود. به نظر می رسد نقش کشورهای مهم منطقه مانند عربستان و امارات و قطر می تواند در رسیدن به یک توافق بسیار اثرگذار باشد.