نویسنده: امیر دبیری مهر
در استانه دور دوم مذاکرات ایران وامریکا سفرها ودیدارهای دیپلماتیک مقامات ایرانی افزایش چشم گیری پیدا کرده است عباس عراقچی وزیر أمورخارجه ایران برای تحویل پیام مکتوب ایت الله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی به ولادیمیر پوتین امروز وارد مسکو شد . عراقچی می گویدایران همیشه سیاستهای منطقه ای و بین المللی خود رابا روسیه هماهنگ می کند. رافایل گروسی دبیر کل اژانس بین المللی انرژی نیز به تهران امده و تاکید کرده هر گونه توافق هسته ای ایران و امریکا باید در چارچوب مقررات اژانس باشد و در ادامه شاهزاده خالد بن سلمان وزیر دفاع عربستان سعودی نیز امروز پنجشنبه وارد تهران شد.
خالد بن سلمان خلبان ۳۷ساله و برادر محمد بن سلمان ولیعهد عربستان نخستین وزیر دفاع عربستان سعودی است که بعد از انقلاب اسلامی به ایران سفر می کند. او قبل از این که وزیر دفاع عربستان شود سفیر این کشور درآمریکا بود و سپس به معاونت وزیر دفاع ارتقا یافت و از سال ۲۰۲۲ به سمت وزیر دفاع منصوب شده .
قبل از خالد، برادر بزرگترش محمد بن سلمان که اکنون ولیعهد عربستان است به مدت ۷ سال وزیر دفاع عربستان بود و ملک سلمان شاه کنونی عربستان نیز در زمان پادشاهی ملک عبدالله به مدت ۳ سال وزیر دفاع عربستان بود این نشان می دهد سمت وزارت دفاع در عربستان از اهمیت و مرتبه بالایی در ساختار تصمیم گیری دولت عربستان سعودی برخوردار است و نخستین سفر وزیر دفاع عربستان به ایران نشان دهنده ارتقای سطح همکاری های نظامی و امنیتی دو کشور است که بدون رضایت و چراغ سبز امریکا ممکن نیست .
این نخستین سفر یک وزیر دفاع عربستان سعودی به تهران بعد از انقلاب اسلامی در ایران در سال ۱۹۷۹ است. از ایران هم فقط یکبار در ۲۴ سال پیش علی شمخانی وزیر وقت دفاع ایران به عربستان سفر کرد زمانی که روابط ایران و عربستان در دوران ریاست جمهوری خاتمی بهبود پیدا کرده بود.
روابط ایران و عربستان در سالهای پس از انقلاب فراز و نشیب های زیادی داشته اما از سه سال قبل این روابط مجددا رو به بهبودی است و سفر امروز خالد بن سلمان به دعوت سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران ننقطه عطفی در این روابط ارزیابی می شود زیرا در گذشته اختلافات امنیتی و سیاسی بر دیگر جنبه های روابط دو کشور سایه افکنده بود و اگر دو کشور در حوزه سیاسی و امنیتی و نظامی روابط نزدیکی برقرار کنند این اتفاق پیام خوب و مثبتی برای کشورهای منطقه خاورمیانه و خلیج فارس خواهد داشت .
هر چند ایران اعلام کرده سفروزیر دفاع عربستان از چهار ماه پیش هماهنگ شده اما هم زمانی آن با دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا در عمان که قرار است شنبه برگزار شود، بر اهمیت آن می افزاید و پیام های مهمی برای ناظران بین المللی به ویژه طرف امریکایی دارد.
چند روز پیش و پس از دور اول مذاکرات ایران و امریکا در مسقط پایتخت عمان ٬عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران بعد از بازگشت از عمان در چارچوب تماس هایش با مقامات کشورهای همسایه، با فیصل بن فرحان همتای عربستانی خود نیز تماس گرفت و او را در جریان آنچه در مسقط و در مذاکره با استیو ویتکاف گذشت، قرار داد.
نامه ترامپ رییس جمهور امریکا به ایت الله خامنه ای و پیشنهاد اغاز مذاکرات تهران و واشنگتن را نیز دو ماه قبل انور قرقاش دیپلمات عالی رتبه اماراتی به ایران اورد که نشان می دهد دست کم سه کشور عربستان و امارات متحده عربی و عمان نقش فعالی در گفتگوی های ایران و امریکا ایفا می کنند و تهران نیز مایل است این دولتها را در جریان جزییات مذاکره با امریکا و بویژه مواضع و وعده های واشنگتن قرار دهد. به نظر می رسد کشورهای عرب خلیج فارس نیز بهبود روابط ایران و امریکا را موجب افزایش ثبات و امنیت منطقه و رونق اقتصادی و توسعه بیشتر این کشورها دانسته و برای بهبود این رابطه تلاش می کنند.
البته در حاشیه نگاه مثبت مذکور به سفر وزیر دفاع عربستان در ایران ٬ برخی از ناظران نیز حدس می زنند سفر خالد بن سلمان با تهدیدات نظامی امریکا به ایران در چند ماه اخیر ارتباط داشته و معتقدند احتمالا وزیر دفاع عربستان بعنوان مهمترین متحد امریکا در منطقه حامل اخرین اولتیماتوم های واشنگتن برای تهران است . در روزهای گذشته اخباری به نقل از استیو ویتکاف نماینده دونالد ترامپ در امور خاورمیانه و مذاکره کننده ارشد امریکایی در مذاکرات عمان منتشرشده که او خواستار برچیده شدن تاسیسات هسته ای ایران شده در حالی او که او و ترامپ قبلا گفته بودند صرفا با برخورداری ایران از بمب اتم مخالف هستند. برخی از تحلیلگران این اخبار و مواضع ضد و نقیض را نشان دهنده اختلاف نظر در دولت ترامپ درباره ایران می دانند.
هرچند رویکرد منفی به سفر مقام عربستانی به ایران طرفدار زیادی ندارد اما بعید نیست امریکا در استانه دور دوم مذاکرات با ایران می خواهد همزمان با وعده دادن امتیاز به ایران به منظور رسیدن به توافق با تهران ٬ گزینه تهدیدهای خود علیه ایران را افزایش دهد.