تشدید منازعات سیاسی درایران درباره روسیه
: انتقاد قالیباف از مواضع ضد روسی روحانی و ظریف
نوشته امیر دبیری مهر
منبع : روزنامه النهار
انتقاد محمد باقر قالیباف رییس مجلس ایران از مواضع ضد روسی حسن روحانی و محمد جواد ظریف واکنش های زیادی را در فضای سیاسی و رسانه ای ایران برانگیخته است .
قالیباف در جلسه علنی یکشنبه مجلس در سخنانی علیه حسن روحانی رییس جمهور اسبق و محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه اسبق ایران مدعی شد درشرایطی که مسیر همکاری های راهبردی ایران با کشور روسیه در حال پیشرفت است به این مسیر لطمه وارد شده
قالیباف به این دو مقام سابق جمهوری اسلامی هشدار داد دستاوردهای ملی کشور که با حمایت چین وروسیه به ثمر نشسته را قربانی مصالح جناحی نکنند. منظور قالیباف از دستاوردها ٬مخالفت پکن و مسکو با برگشت تحریمهای سازمان ملل پس از پایان دوران ۱۰ ساله برجام است و اشاره او به سخنان اخیر روحانی و ظریف است .
حسن روحانی رئیسجمهوری پیشین ایران اخیرا از مشارکت روسیه و چین در رای به تحریمها علیه تهران انتقاد کرده و گفته بود: روسیه و چین به شش قطعنامهای که بین سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ علیه ایران تصویب شدبود رای مثبت داده بودند .
محمد جواد ظریف نیز سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه را به مانع تراشی در مسیر شکلگیری برجام متهم کرده بود .وی همچنین
گفته بود که مسکو در باره ایران دو «خط قرمز» دارد: نخست آن که ایران نباید هیچ وقت با دنیا روابط آرام داشته باشد، و دوم این که نباید با دنیا به درگیری برسد.
همین سخنان رییس مجلس ایران را به انتقاد شدیداز مقامات سابق جمهوری اسلامی برانگیخت اما واکنش ها به سخنان قالیباف در دو سطح بود . برخی آن را نشانه نفوذ وسیع روسیه در حکومت ایران دانستند در حدی که نباید انتقاد از سیاست های مسکو حتی از جانب مقامات سابق ایران مطرح شود و برخی نیز ان را صرفا بهانه ای می دانند که رقابتهای سیاسی برای جابجایی قدرت و جانشینی رهبری در ایران را تشدید کرده .
در سطح اول احمد زیدآبادی روزنامه نگار سرشناس ایرانی در واکنش به اظهارات قالیباف نوشت :
چگونه دو نفر که در حال حاضر هیچ سمت رسمی ندارند، صرفاً با اظهارنظر خود به “مسیر همکاری راهبردی با روسیه لطمه زدند”؟ در حالی که هیج کجای عالم اظهارنظر مقامهای سابق و اسبق کمترین لطمهای به همکاری دولتها با دولتهای دیگر وارد نمیکند!
زیدابادی با طرح این سوال که آیا روسها سکوت شهروندان ایرانی در برابر سیاستهای کرملین را شرط همکاری با جمهوری اسلامی دانستهاند؟ افزود: اگر اینطور باشد که خیلی معنای زشت و زننده و غیرشرافتمندانهای دارد و این به معنای رابطۀ استعماری و تحتالحمایگی است!
برخی از مخالفان جمهوری اسلامی در خارج از کشور نیز دررسانه های خود مدعی شدند احتمالا روسیه که قول داده سامانه های پدافندی در اختیار ایران بگذارد از تهران خواسته مانع از گسترش انتقادها از سیاستهای مسکو شود.
سایت میانه رو اما پرطرفدار عصرایران نیز درواکنش به سخنان قالیباف نوشت:
آیا مسوولان روسی از انتقادات روحانی و ظریف شده ناراحت شده اند؟ و بعد از این ناراحتی دست به اقداماتی علیه روابط تهران – مسکو زده اند؟ آیا گلایه مسوولان روسی به قالیباف رسیده ؟اگر این اتفاق رخ داده واقعا جای تاسف و تاثر بسیار است.
این سایت در ادامه نوشت : آیا مسوولان روسیه فکر می کنند ایران مثل برخی کشورهای منطقه، کاملا بسته است ؟ ایا فکر می کنند ایران، سوریه بشار اسد است که هیچ کس، هیچ انتقاد و موضع گیری متفاوتی ندارد؟ در سوریه بشار اسد، روسیه یکی از مقدسات بود و هیچ کس در هیچ جایگاه فعلی یا سابق نمی توانست کمتر از گل به روسیه بگوید. آیا مقامات مسکو انتظار دارند در مقابل حمایت از ایران در شورای امنیت، در فضای داخلی ایران، هیچ کس هیچ انتقادی از روسیه مطرح نکند؟
عبد الله رمضان زاده سخنگوی اسبق دولت ایران نیز تلویحا قالیباف را روسوفیل یعنی طرفدار سرسخت روسیه خوانده که به نظراو نباید از روسیه انتقاد کرد تا مبادا پوتین ناراحت شود!
برخی از کاربران فضای مجازی هم با انتشار دیالوگی از یک سریال معروف محبوب ایرانی به نام امیرکبیردرباره وابستگی مقامات دوران قاجار به انگلیس و روسیه مخالفت خود را با وابستگی مقامات ایرانی به روسیه نشان دادند. انها می گویند همانطور که وابستگی حکومت به غرب قابل قبول نیست وابستگی به شرق هم مغایر با استقلال ملی است .
اما برخی دیگر از منتقدین و تحلیل گران سخنان قالیباف را مساله ای فراتر از مساله روسیه می دانند و همزمانی ان با حملات شدید برخی نمایندگان تندرو مجلس و چهره های سیاسی به روحانی و ظریف را نشانه جدی شدن رقابت های سیاسی برای جابجایی قدرت و جانشینی رهبری پس از ایت الله خامنه ای می دانند.
اشاره انها به سخنان تند امیر حسین ثابتی نماینده جوان و رادیکال مجلس علیه حسن روحانی است که پس از سخنان قالیباف در جلسه علنی مجلس مطرح شد او با حمله شدید به روحانی رییس جمهور اسبق ایران خواستار محاکمه و زندانی شدن او شد .
حمید اصفی تحلیل گر سیاسی در این باره نوشته آنچه در ظاهر یک مجادله پارلمانی است، در واقع آغاز جنگ بر سر جانشینی رهبری سوم در ایران است. این نزاع فقط دعوای سیاست خارجی نیست؛ دعوا بر سر هویت آینده نظام است. در آرایش جدید قدرت، هر جناح تلاش میکند جای خود را در دوران پس از رهبر، تثبیت کند .
به نظراین روزنامه نگار قالیباف در این میدان، نقش نماینده نظم آینده را بازی میکند؛ مدیری از درون سپاه و نظام که میخواهد خود را گزینهای میانه میان نظامیان و روحانیت معرفی کند .
به گفته او انتخاب روحانی به عنوان هدف حملات تندروها تصادفی نیست زیرا روحانی هنوز در ذهن بخشهایی از حاکمیت، نماد عقلانیت دیپلماتیک و تمایل به گفتوگو با غرب است. حمله به او یعنی هشدار به هر صدایی که از تفاهم، مذاکره یا واقعگرایی حرف بزند و حذف روحانی یعنی پاکسازی مسیر برای حاکمیت در دوران جانشینی.