دسته: پژوهش‌ها و کتاب‌ها

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلّفه‌های فرهنگی مقاومت اسلامی در خاورمیانه و بنیان‌های دیرپای آن صورت گرفته است. محدوده مورد مطالعه شامل حوزه‌های ایران، عراق، لبنان و فلسطین بوده و مبنای پژوهش بر تجزیه و تحلیل سخنرانی‌ها، بیانیه‌ها و مقالات رهبران فکری و معنوی گفتمان مقاومت اسلامی گذاشته شده است. نگارنده تلاش کرده تا علاوه بر ارائه تصویری دقیق‌تر و جزئی‌تر از مؤلّفه‌های فرهنگی مقاومت اسلامی، کانون‌های اصلی بازتولید فرهنگ مقاومت اسلامی را شناسایی کند و عوامل مؤثّر در تضعیف مؤلّفه‌های فرهنگی مقاومت اسلامی در خاورمیانه را مورد مطالعه قراردهد. در این اثر همچنین، مرزهای اعتقادی و فرهنگی مؤلفه‌های فرهنگی مقاومت اسلامی با بنیادگرایی سلفی در خاورمیانه شفاف‌سازی شده است.

ساحت های مهم و بنیادی از حیات اجتماعی وجود دارند که زندگی که زندگی ما انسان ها را احاطه نموده اند و غفلت از آنها به هیچ وجه جایز نیست.سه ساخت متقدم در این فضا عبارتند از حوزه های فرهنگ،توسعه و روابط بین الملل،پرداخته این سه ساحت جزو دغدغه ها و حوزه های پژوهشیمولف دو اثر در دو دهه اخیر بوده است.
اگر همه ی فعالیت ها خودآگاه برنامه ریزی شده و هدفمند و نیز کنش های ناخ.ود آگاه و آشوبناک و تقدیری انسان را از منظری بیرون بنگریم،همه آنها معطوف به چند هدف کلیدی و بنیادی است که عبارتند از:امنیت،عدالت ،صلح،رفاه،آزادی و معنویت،ادبیات نظری مفصلی که در باره روابط فرهنگ سیاسی و سیاست های فرهنگی و نقش دولت ها و سازمان های غیر دولتی در شکل دهی رویه ها و مکانیسم های بین المللی و همچنین رابطه قدرت های رسمی و غیر رسمی با توسعه و پیشرفت وجود دارد.ناظر به همین روابط نظری است.این کتاب می کوشد برخی از روابط پیچیده در حوزه های مذکور را مرد تامل و مداقه قرار دهد .

اگر به بسیاری از دردهای جامعه خودمان، اعم از فقر، فساد ‌و فحشا، آسیب‌های اجتماعی، تعدی و ظلم، عقب‌ماندگی و محرومیت، بوروکراسی ناکارآمد، ارتشاء و اختلاس، بحران محیط زیست و آب و هوا ، نقض حقوق انسان‌ها در روابط اجتماعی، اقتصاد نابسامان، تحجر، تعصب و واپسگرایی و… بنگریم، همه به ریشه‌های واحد و یکسانی منتهی می‌شوند و آن نبود سامان و تعادل بین مقوله‌های چهارگانه امنیت، عدالت، آزادی و رفاه است. تحقق این چهار آرمان والا و بزرگ بشری نیز در گرو فهم و درک درستی از حوزه‌های سیاسی، امنیتی، رسانه‌ای، توسعه‌ای، اجتماعی، دینی، فرهنگی و بین‌المللی است. سامان‌بخشی به حوزه عمومی و ملی، برخلاف تصور بسیاری از ساده‌اندیشان، امر بسیار پیچیده و تودرتویی است. اگر در سامان این حوزه‌ها ناکامی‌های زیادی داشته و داریم ناشی از همین ساده باوری‌هاست که تصور می‌کنیم مدیریت سیاسی در سطح کلان را می‌توان با مدیریت‌های خرد و جزیی، مقایسه کرد و قواعد مشترکی بین آنها یافت، در حالی که شهریاری و جهان‌داری نیازمند خردمندی و روحی پارسا و از خود گذشته است و این مهم در جهان پیچیده امروز جز به واسطه سلطه و اِشراف بر شاخه‌های مختلف علوم انسانی و اجتماعی از طریق مشورت و به‌کارگیری خبرگان و نخبگان این علوم در فرایندهای تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری میسر نمی‌شود. این کتاب در صدد است برخی از مناسبات پیچیده در عرصه سامان‌بخشی به حوزه عمومی و ملی و شکاف عمیق میان حوزه نظر و عمل را در حوزه مدیریت سیاسی در سطح کلان آشکار سازد.

جستارهایی درباره رسانه، سیاست و امنیت

اگر دورانی تخصص گرایی، به معنای تمرگز بر شاخه های فرعی علوم انسانی، لازمه پیشرفت بشر بوده، امروز تسلط بر حوزه های مطالعاتی بین رشته ای لازمه حل مسائل و برون رفت ااز مشکلات جوامع است. این رهیافت در حوزه علوم سیاسی به شکل بارزی هویدا است. اگر موضوع علم سیاست را مطالعه قدرت در معنای همه جایی و همه زمانی آن بدانیم بسیاری از دیگر حوزه های نظری، تجربی و زیستی انسان با حوزه سیاست مرتبط هستند و پژوهش پیرامون آن ها هم جذاب است و هم پرده از چهره پنهان قدرت برمی دارد. یکی از این حوزه های قابل مطالعه حوزه رسانه و ارتباطات است. پیوند های میان سیاست، قدرت و امنیت از یک سو و رسانه، گفتمان و ارتباطات از سوی دیگر در جهان شبکه ای و شیشه ای که اینترنت، فناوری های ارتباطی و شبکه های اجتماعی شاهراه ارتباطی بین ابنای بشر شده به جد قابل مطالعه و بررسی است.

اسلام و دموکراسی در ایران” کتابی است به قلم “امیر دبیری مهر” که در آن “پژوهشی در سیر مجادلات فقها و روشنفکران درباره نقش آرای مردم در حکمرانی” را به انجام رسانده است. کتاب شامل یک پیشگفتار و سه دفتر است که در آن جنبه‌های مختلف مربوط به “اسلام و دموکراسی در ایران” مورد بررسی قرار می‌گیرد.
قدمت تعارض و مقابله‌ی عملی “اسلام و دموکراسی در ایران”، بررسی اجمالی بحث‌های تئوریک صاحبان اندیشه پیرامون این موضوع، مفاهیم اساسی و دو رویکرد متفاوت به اندیشه اسلامی و دموکراسی از جمله مواردی است که در نخستین دفتر از این کتاب به آن پرداخته شده است.
بررسی دیدگاه‌ها و باورهای متضاد درباره “اسلام و دموکراسی در ایران”، در دفتر دوم صورت گرفته و دیدگاه سنت‌گرایانه، دیدگاه مدرن سکولار، نظریه‌پردازان عصر انتقال یا اسلام گرایان اصولگرا و دیدگاه معتقد به مردم سالاری دینی، تنها بخشی از مواردی است که در این قسمت از کتاب به آن پرداخته شده است. آرای اندیشمندانی همچون شیخ فضل الله نوری، سید حسین نصر و محمدتقی مصباح یزدی، حاتم قادری، سید جواد طباطبایی، میرزا محمدحسین نائینی، مرتضی مطهری، علی شریعتی، عبدالکریم سروش و محسن کدیور، همگی در این دفتر مطرح شده‌اند.
سومین دفتر از کتاب پیش رو به قلم “امیر دبیری مهر” به بررسی متغیرهای تأثیرگذار بر سازگاری یا ناسازگاری “اسلام و دموکراسی در ایران”، طیف اندیشمندان موافق و مخالف سازگاری اسلام و دموکراسی و توصیه‌هایی برای حل مسائل نظری بحران عملی در پیوند با اسلام و دموکراسی، اختصاص دارد. قبل از مطالعه‌ی این اثر ممکن است برای خواننده سوال پیش بیاید که آیا تنش بین حاکمیت الهی و دموکراسی دلیل ناسازگاری برخی از روشنفکران ارتدکس اسلام و دموکراسی است؟ آیا نقض سکولاریسم با رعایت موازین شرعی، علی‌الخصوص آموزه‌های اجتماعی اسلام موجب ناسازگاری اسلام با دموکراسی است؟ آیا فقدان نظریه‌ای واضح از سوی محققان در دوران گذار در مورد پیوند اسلام و دموکراسی نشان دهنده نگرش ورای سنت و غیر مدرن آنهاست؟ “امیر دبیری مهر” در “اسلام و دموکراسی در ایران” در صدد پاسخ دادن به این سوالات برآمده است.